مامایو کورگان , روسیه

مجموعه یادبود مامایِو کورگان Mamayev Kurgan که مجسمه مادر بر روی آن خودنمایی می‌کند، یک ارتفاع غالب با چشم‌اندازی به شهر ولگوگراد Volgograd (با نام سابق استالینگارد) در جنوب روسیه است. در گذشته اسم واقعی این مکان تپه Mamai بوده است. امروزه این مکان به سایت مجموعه یادبود و بزرگداشت نبرد استالینگراد Stalingrad که بین سال‌های 1942 و 1943 بوقوع پیوست، تبدیل شده است. این نبرد، نبرد پیروزی قاطع شوروی در محور جبهه شرقی جنگ جهانی دوم بود.

زمانی‌که نیروهای ارتش ششم آلمان، حمله خود را علیه مرکز شهر استالینگراد در 13 سپتامبر 1942 آغاز کردند، مامایِو کورگان Mamayev Kurgan (که در نقشه‌های نظامی با عنوان "ارتفاع 102.0" مشخص شده) شاهد مبارزه سنگین بین مهاجمان آلمانی و سربازان ارتش 62 شوروی بود که در حال دفاع بودند. محافظت از تپه به معنای محافظت از شهر و بسیار حیاتی بود. برای حفاظت از آن، شوروی یک دیوار دفاعی سنگین بر روی دامنه تپه که شامل خندق، سیم‌های خاردار و میدان مین می‌شد ساخته بود. آلمانی‌ها علیرغم دادن تلفات سنگین، به سمت تپه به جلو می‌آمدند تا آن را بگیرند. زمانی که آنها در نهایت تپه را گرفتند، مرکز شهر و همینطور ایستگاه راه‌آهن استالینگراد 1- را به آتش بستند. آنها ایستگاه راه‌آهن را در 14 سپتامبر تسخیر کردند. در همان‌روز سپاه سیزدهم اتحاد جماهیر شوروی به فرماندهی Alexander Rodimtsev در زیر آتش سنگین توپخانه آلمان از رودخانه ولگا Volga عبور کردند و به شهر رسیدند. بلافاصله 10.000 نفر از لشکر وارد نبردی خونین شدند. در 16 سپتامبر آنها مجددا مامایِو کورگان Mamayev Kurgan را بازپس گرفتند و با دادن تلفات سنگین، برای گرفتن ایستگاه راه‌آهن جنگیدند. در روز بعد تقریبا همه آن افراد مرده بودند. سپس شوروی به سرعت نیروهای خود را در شهر تقویت کرد. آلمانی‌ها تا 12 بار در روز حمله می‌کردند و شوروی نیز شدیدا این حملات را پاسخ می‌داد.

تپه چندین بار بین دو طرف دست به دست شد. در 27 سپتامبر 1942، آلمان نیمی از مامایِو کورگان Mamayev Kurgan را تصرف کرد. شوروی همچنان موضع خود را در دامنه تپه حفظ کرده بود بطوریکه لشگر تفنگداران 248 به شدت از دژ کلیدی دفاع می‌کردند. این مدافعان تا 26 ژانویه 1943 در موضع خود ماندند تا اینکه حمله زمستانی شوروی به کمک آنها رسید و نیروهای آلمانی را غافلگیر کرد و در داخل شهر استالینگراد آنها را از بین برد.

وقتی که جنگ به پایان رسید خاک خون‌آلود تپه شخم زده شد و با گلوله‌ها مخلوط شد؛ حدودا بین 500 تا 1250 تراشه فلزی در هر مترمربع دیده می‌شد. در زمستان با اینکه برف باعث خاموشی بسیاری از انفجارها و آتش‌سوزی‌ها شد اما همچنان خاک تپه سیاه ماند. در بهار نیز تپه هنوز سیاه بود و هیچ چمنی در خاک سوخته آن رشد نمی‌کرد. دامنه‌های شیب‌دار تپه طی چندین ماه بمباران و تیراندازی صاف و یکدست شده بودند.

پس از جنگ مجموعه یادبود مامایِو کورگان Mamayev Kurgan ساخته شد. در بالای تپه یک مجسمه تمثیلی بزرگ از مادر روسیه ساخته شد. این مجسمه بتنی با بدنی به ارتفاع 52 متر (ارتفاع از پایه تا نوک شمشیر 87متر)، بر خط افق شهر استالینگراد تسلط دارد که البته بعدها نام این شهر به ولگوگراد Volgograd تغییر پیدا کرد. در زمانی که این مجسمه ساخته شد، بزرگترین مجسمه آزاد ایستاده در جهان بود. به جز تیغه شمشیر آن که جنسش از فولاد ضدزنگ است، بقیه مجسمه از بتن ساخته شده است. پایه زیر مجسمه وزن آن را به تنهایی تحمل می‌کند.

مجسمه مادر میهن که با نام مام میهن فرا میخواند The Motherland Calls نیز شناخته می‌شود، توسط مجسمه‌ساز Yevgeny Vuchetich و مهندس ساختمان Nikolai Nikitin طراحی شده است. در مقایسه با مجسمه‌های بلند دیگر، این بنا باتوجه به حالت خاص شمشیر که در دست راست بالا رفته و وضعیت دست چپ که حالت فراخوانی دارد، از دید مهندسی بسیار پیچیده است. تکنولوژی ساخت این مجسمه بر پایه ترکیب بتن پیش‌تنیده با سیم بوکسل است. Nikitin از همین روش در ساخت یکی دیگر از پروژه هایش یعنی برج فوق‌العاده بلند اوستانکینو Ostankino Tower در مسکو استفاده کرد.